کودکان بیش فعال

کودکان بیش فعال

امروزه* بسیاری* از مادران* و پدران* از شیطنت* بسیار زیاد کودکانشان* شکایت* دارند. آنها اظهار می *دارند که* فرزندشان* مرتب* در حال* حرکت* و فعالیت* است* و نوعی* حالت* بی* قراری* و ناآرامی* در او مشاهده* می *کنند. برخی* از این* والدین* از فقدان* تمرکز حواس* و ضعف* درسی* کودک* نیز صحبت* می* کنند...

آنها علت* این* فعالیت* بیش* از اندازه* را نمی *دانند و مرتب* فرزندشان* را مورد سرزنش* قرار می* دهند. این* کودکان* بعضاً مورد انتقاد و تنبیه * بسیار زیاد قرار می *گیرند. عده*ای* از پدر و مادرها کنترل* خود را از دست* می *دهند و این* کودکان* را به* شدت* کتک* می* زنند یا آنها را تهدید می *کنند. در این* نوشتار سعی* شده* است* پدیده* بیش *فعالی* در کودکان* توضیح* داده* و راه*های* برخورد مناسب* با این* حالت* ارائه* شود.
اختلال* بیش* فعالی* که* در اغلب* موارد با نقص* توجه* همراه* است، معمولاً در دوران* کودکی* بروز می* کند. تشخیص* این* اختلال* در سنین* زیر پنج* سال* قدری* مشکل* است زیرا امکان* دارد با رفتارهای* طبیعی* و شیطنت *آمیز کودکان* اشتباه* گرفته* شود. با این *حال، متخصصان* می* توانند این* اختلال* را تشخیص* دهند و پیش* بینی*های* لازم* را به* عمل* آورند. این* اختلال* با فعالیت* بیش* از اندازه، خرابکاری* و آزار رساندن* همراه* است.

بیش *فعالی* کودکان*
کودکان* بیش *فعال* - همانگونه* که* از این* عنوان* برمی *آید- بسیار پرتحرک اند و نمی *توانند یک جا آرام* بنشینند. آنها اضافه* بر ناآرامی* بسیار زیاد، نوعی* اضطرار و اجبار برای* خرابکاری* نیز دارند. آنان* اشیا را می* شکنند یا پرتاب* می* کنند. همچنین* کنجکاوی* بسیار از خود نشان* می* دهند و نه* تنها اسباب* بازی*هایشان* را خراب* می* کنند، بلکه* اشیاء و وسایل* منزل* را نیز دستکاری* و خراب* می* کنند. کارهای* خطرناک* را دوست* دارند و ابداً احساس* خطر نمی *کنند. بنابراین* رفتارهایی* بی *مهابا از آنها سرمی *زند. برخی* از بزرگسالان* آنها را افرادی* بی *باک* و شجاع* تصور می *کنند؛ در حالی* که* این* رفتارهای* بی* مهابا نشانگر این* واقعیت* است* که* احساس* خطر واقعی - که* یک* احساس* طبیعی* است* و بایستی* در کودکان* وجود داشته* باشد - در این* بچه* ها وجود ندارد. بازی* های* خطرناک* - از جمله* بازی* با کبریت* - و علاقه* به* وسایلی* چون* کارد و چاقو نشانه* های* دیگری* از گرایش*ها و رفتارهای* غیرطبیعی* این* بچه* هاست.

کودک* بیش *فعال* احساس* خطر نمی* کند
کودکان* بیش *فعال* در مورد کارها و اشیایی* که* به* طور طبیعی* باید در برابر آنها احساس* خطر کنند، خطری* احساس* نمی*کنند؛ و اختلالات* سلوک* در این* کودکان* بعضاً دیده* می* شود؛ مثلاً بعضی* از آنها رفتارهای* پرخاشگرانه* دارند یا برای* آسیب* رساندن* به* دیگران* آنان* را تهدید می* کنند. ممکن* است* به* حیوانات* نیز صدمه* بزنند. بعضی* دیگر در اعمالی* چون* سرقت* و تقلب* و به* طور کلی* کارهایی* که* تخلف* از قوانین* و مقررات* محسوب* می* شود شرکت* می* کنند.

تمایل* به* کارهای* خلاف* و خطرناک*
این* کودکان* آچار پیچ* گوشتی* را داخل* پریز برق* می* کنند؛ اشیاء و وسایلی* را که* متعلق* به* خودشان* نیست* برمی*دارند؛ تمایل* بسیاری* به* کشیدن* سیگار دارند (ته *سیگارها را برمی *دارند و علاقه* به* کشیدن* آنها دارند) و همچنین* گرایش* به* دروغگویی* در آنها بسیار بالاست* و اغلب* دروغ* می *گویند. به*علاوه آنان* تمایل* به* ارتباط* با کودکان* و نوجوانان* بزرگتر از خود دارند. اغلب* دوستانی* بزرگتر از خود انتخاب* می *کنند و از مصاحبت* با نوجوانان* لذت* می *برند. بسیار مایلند در صحبت*ها و فعالیت*های* آنان* شرکت* کنند. همچنین* گرایش* به* کارهای* خلاف* از جمله* دزدی* در آنها بسیار زیاد است. به *نظر می* رسد این* کودکان* زودتر از حد معمول* چشم* و گوششان* باز می *شود و به* کنجکاوی*های* بسیار زیاد دچار می* شوند
از لحاظ* اجتماعی، کودکان* بیش *فعال* تأثیر مثبتی* بر دیگران* نمی *گذارند و مرتب* مورد انتقاد قرار می *گیرند. آنها به *دلیل* دقت* پایین، اغلب* دچار اشتباه* می *شوند و انتقاد دیگران* را نسبت* به* خود برمی*انگیزانند. این* بچه*ها به* جزئیات* مسائل* توجهی* ندارند. حتی* در بازی*ها نیز با دشواری* رو به *رو می *شوند و در ارتباط* خود با بچه *های* دیگر مشکل* پیدا می *کنند. اغلب* از دستورالعمل*ها پیروی* نمی* کنند و از عهده* تکالیف* مدرسه* و سایر کارها و وظایف* برنمی*آیند.
عملکرد اجتماعی* و تحصیلی* کودک* کاهش* می *یابد
کودکان* بیش *فعالی* که* دچار نقص* توجه* هستند، در تحصیل* با مشکل* مواجهند. دامنهِ توجه* در آنها بسیار محدود است* و به* همین* علت* نمی* توانند تمرکز لازم* را حین* درس *خواندن* داشته* باشند. این* کودکان* به *سرعت* حواسشان* پرت* می *شود و به* کوچکترین* محرک* بیرونی* واکنش* نشان* می *دهند. در نتیجه* عملکرد تحصیلی* آنان* پایین* می* آید و در یادگیری* دچار مشکل* می *شوند.
از لحاظ* اجتماعی، کودکان* بیش *فعال* تأثیر مثبتی* بر دیگران* نمی *گذارند و مرتب* مورد انتقاد قرار می *گیرند. آنها به *دلیل* دقت* پایین، اغلب* دچار اشتباه* می *شوند و انتقاد دیگران* را نسبت* به* خود برمی*انگیزانند. این* بچه*ها به* جزئیات* مسائل* توجهی* ندارند. حتی* در بازی*ها نیز با دشواری* رو به *رو می *شوند و در ارتباط* خود با بچه *های* دیگر مشکل* پیدا می *کنند. اغلب* از دستورالعمل*ها پیروی* نمی* کنند و از عهده* تکالیف* مدرسه* و سایر کارها و وظایف* برنمی*آیند.
آنان* از درگیر شدن* با تکالیفی* که* مستلزم* تلاش* ذهنی* مداوم* است، می* پرهیزند. اغلب، وسایل* خود را گم* می* کنند و دچار فراموشکاری*اند. به *طور افراطی* حرف* می *زنند و پیش* از تمام* شدن* پرسش*ها، پاسخ* می* دهند. منتظر نوبت* ماندن* برایشان* دشوار است* و بسیاری* اوقات* مزاحم* کار دیگران* می *شوند.

والدین* چه* نقشی* در درمان* دارند
1. ابتدا باید مطمئن* باشیم* که* فرزندمان* واقعاً نشانه *های* این* اختلال* را دارد؛ به* علاوه* تشخیص* نهایی* توسط* متخصص* انجام* می* پذیرد. گاهی* والدینی* که* افرادی* بسیار مضطرب* و نگران* هستند، ممکن* است* جنب و جوش*های* طبیعی* فرزند را دلیلی* بر بیش *فعالی* بدانند. بنابراین* در قدم* اول* بایستی* راجع* به* تشخیص* مطمئن* باشیم* و به فرزندمان برچسب*های* نادرست* نزنیم.

2. انرژی* اضافه* این* کودکان* باید از طریق* فعالیت*های* مثبت، از جمله* ورزش* کردن، مصرف* شود. بهتر است* آنها را برای* بازی* به* زمین*های* بزرگ* برد و اجازه* داد که* به* فعالیت*های* لذتبخش* بپردازند. یا این* که* روزانه* برای* پیاده* روی* آنها را از خانه* خارج* کرد. در منزل* نیز بایستی* مسئولیت*هایی* که* از لحاظ* جسمی* قدری* بچه*ها را خسته* می* کند به* آنها بسپاریم* تا به* این* وسیله* انرژی* بیش* از حد آنان* گرفته* شود. البته* خوب* است* گاهی* برای* انجام* این* مسئولیت*ها جوایزی* هم* در نظر بگیریم.

3. به* خاطر داشته* باشیم* این* کودکان* را به* هیچ* وجه* کتک* نزنیم؛ زیرا رفتارهای* انتقام *جویانه* از آنها سر خواهد زد. بهتر است* با آنان مؤدبانه* و با محبت* صحبت* کنیم. البته* در برخورد با سایر کودکان* نیز داشتن* رفتاری* مهرآمیز و عاری* از خشونت* لازم* است.

4. گروهی* از موادغذایی* - از جمله* کاکائو، شکلات، قهوه، نسکافه، نوشابه*های* رنگی* و تنقلات - باعث* تحریک *پذیری* می*شوند و لازم* است* تا حد امکان* از دادن* آنها به* بچه* ها خودداری* شود.

5. خواب* شبانگاهی* این* کودکان* موضوع* مهمی* است؛ آنها باید شب*ها زودتر به* رختخواب* بروند. بهتر است* والدین* برنامه* خانواده* را به* گونه* ای* مناسب* تنظیم* کنند و به* هر طریق* ممکن* به* کودک* بفهمانند این* یکی* از قوانین* خانواده* اوست* که* شب*ها تا دیروقت* بیدار نماند. در همین* زمینه* توصیه* می* شود کودک* از وسایلی* چون* کامپیوتر و تلویزیون* به* صورت* افراطی* استفاده* نکند .

6. چنانچه* کودک* بیش *فعال* از لحاظ* توجه* و تمرکز بسیار مشکل* داشته* باشد و رفتارهای* او موجب* اذیت* و آزار فراوان* شود، بهتر است* با روان پزشک* کودک* و نوجوان* مشورت* شود تا به* صلاحدید او کودک* مقداری* داروی* اختصاصی* این* اختلال* را مصرف* کند.

نتیجه *گیری*
اختلال* بیش* فعالی* که* در اغلب* موارد با نقص* توجه* همراه* است، معمولاً در دوران* کودکی* بروز می* کند. تشخیص* این* اختلال* در سنین* زیر پنج* سال* قدری* مشکل* است زیرا امکان* دارد با رفتارهای* طبیعی* و شیطنت *آمیز کودکان* اشتباه* گرفته* شود. با این *حال، متخصصان* می* توانند این* اختلال* را تشخیص* دهند و پیش* بینی*های* لازم* را به* عمل* آورند. این* اختلال* با فعالیت* بیش* از اندازه، خرابکاری* و آزار رساندن* همراه* است.
چنانچه* این* بچه*ها در سنین* کودکی* معالجه* نشوند، در دوره* نوجوانی* احتمال* این *که* رفتارهای* ضداجتماعی* داشته* باشند و نیز حالات* افسردگی* در آنها به* وجود آید، بسیار است. بنابراین* به* والدین* توصیه* می *شود که* حتماً در دوران* کودکی* برای* معالجه* این* کودکان* اقدام* کنند.